Hierbij bieden wij u de kadernota 2024 aan. Deze kadernota markeert de start van het begrotingsjaar 2024 van onze gemeente. Het raadsprogramma dRaad, de coalitieverklaring en het al in 2023 vastgestelde beleid vormen de kaders voor deze nota. De gevolgen van de meicirculaire zijn nog niet in deze kadernota verwerkt. Hierover informeren wij u via een afzonderlijke raadsinformatiebrief.
Een krachtige gemeente gericht op samenwerking
De gemeente Land van Cuijk wil een moderne gemeente zijn die tijdig anticipeert op behoeften van inwoners en ondernemers en met hen samenwerkt waar dat kan. Een bestuurlijk krachtige gemeente, die kan inspelen op de huidige en toekomstige complexe opgaven. Een gemeente die financieel solide is en beschikt over een robuuste ambtelijke organisatie. Een gemeente die een sterke positie in de regio heeft en een goede partner is voor andere gemeenten en maatschappelijke organisaties.
Stappen vooruit
Sinds de start van onze nieuwe gemeente zetten we gezamenlijk mooie stappen vooruit om deze ambities waar maken. We stellen diverse (beleids)visies op, maken samen met inwoners mooie plannen en harmoniseren beleid en regelgeving uit onze voormalige gemeenten. De (financiële) vertaling van deze inspanningen vindt u terug in deze kadernota.
Hierin kunt u de volgende bestuurlijke accenten herkennen:
• Omgevingsvisie; bouwstenen voor de fysieke leefomgeving
Onze doelen en ambities voor de fysieke leefomgeving leggen we vast in de omgevingsvisie. Deze visie is klaar in 2024 en biedt een doorkijk naar 2040. De omgevingsvisie omvat belangrijke thema’s zoals wonen, mobiliteit, landbouw en natuur, economie en toerisme, samenleving, gezondheid en water. Voor deze thema’s worden ook afzonderlijke visies en uitvoeringsplannen opgesteld. De omgevingsvisie zorgt voor de samenhang tussen deze thema’s en biedt een integrale blik op de fysieke leefomgeving van ons grondgebied.
Integrale kansen benutten
Het opstellen van visies en uitvoeringsplannen doen we samen met inwoners, ondernemers en partners. Hierbij benutten we de integrale kansen die de vorming van de verschillende visies biedt. Zo hebben we in de visievorming voor wonen ook aandacht voor zorg, voorzieningen en mobiliteit. En zorgen we ervoor dat onze visie op mobiliteit aansluit bij onze ambities op het gebied van duurzaamheid, wonen en economie.
• Transitie landelijk gebied
Binnen onze belangrijke opgaven helpt datagedreven werken om richting te geven aan de gewenste ontwikkelingen. Een mooi voorbeeld is de opgave ‘Transitie landelijk gebied’. Om een compleet beeld van de huidige staat van de natuur, de kwaliteit van onze lucht en bodem en het aantal bestaande bedrijven te krijgen, analyseren en duiden we bestaande en nieuwe data. Op basis van deze bevindingen komen we tot de benodigde concrete acties.
• Duurzaamheid als rode draad
Duurzaamheid is voor ons van belang op verschillende terreinen. Bijvoorbeeld voor ons gemeentelijk vastgoed. We vinden het belangrijk om het vastgoed goed en duurzaam te onderhouden. Alleen zo kunnen we de waarde behouden en het gebruik voor de toekomst garanderen. Daar willen we op investeren. Maar verduurzaming raakt ook thema’s als klimaatadaptatie of het vervangen van gemeentelijke vervoersmiddelen die rijden op fossiele brandstoffen.
• Samenleving voor jong en oud
De vele verenigingen en hun vrijwilligers zijn het cement van onze samenleving. Daarom investeren wij in faciliteiten voor ontmoeting, zoals buurt- en dorpshuizen en sportaccommodaties.
De gevolgen van de prijsstijgingen, door ontwikkelingen op het wereldtoneel, zetten de bestaanszekerheid verder onder druk. De eerder vastgestelde beleidsnota hierover heeft een plek gekregen in deze kadernota. Dat geldt ook voor de investeringen die we doen voor onze jongste inwoners vanuit het beleid ‘Kansrijk opgroeien’. Vanuit onze visie dat ‘voorkomen beter is dan genezen’, krijgt ook ‘welzijn op recept’ een vaste plek in ons beleid.
• Kernendemocratie
De gemeente Land van Cuijk wil sterk inzetten op kernendemocratie, een participatiesamenleving. De gemeente wil inwoners stimuleren in het maken van keuzes over de eigen leefomgeving en wil de ontwikkeling hiervan faciliteren. Dit is in de afgelopen jaren opgestart en wordt ook in 2024 voortgezet in alle onderdelen van de organisatie.
Hoge ambities op gespannen voet met de uitvoering
Onze inwoners mogen van het gemeentebestuur hoge ambities verwachten. De Kadernota ademt dat ook uit. Tegelijkertijd staan deze hoge ambities op gespannen voet met de realisatiekracht. Dit heeft vooral te maken met de krapte op de arbeidsmarkt. Het aantal sollicitanten blijft beperkt en het tijdelijk inhuren van personeel is niet altijd een oplossing. Waar voorheen de financiën vooral bepalend waren in het maken van keuzes, vormt de beschikbaarheid van voldoende kennis en kunde tegenwoordig ook een belangrijke uitdaging. In de begroting die we in november presenteren wordt daarom ook de haalbaarheid van de uitvoering van alle ambities meegenomen.
Financieel perspectief
De kadernota bestaat uit "onontkoombare knelpunten" en daarnaast "ambities" uit het raadsprogramma, de coalitieverklaring en vastgesteld beleid. De onontkoombare knelpunten moeten worden uitgevoerd als gevolg van wet- en regelgeving. Hierin heeft de gemeenten geen keuze. Deze keuze is er wel voor het uitvoeren van de ambities uit het raadsprogramma en het coalitieakkoord. Bij het opstellen van de kadernota is nog onvoldoende zicht op de financiële ruimte hiervoor. Met de kennis van nu is deze ruimte niet voldoende om alle ambities uit te kunnen voeren binnen een meerjarig sluitende begroting. Er zijn echter nog factoren die van invloed zijn op de uiteindelijke beschikbare financiën waaronder de meicirculaire 2023 en de resultaten uit de jaarrekening 2022. Tot slot heeft de gemeente ook andere mogelijkheden om de beschikbare financiële ruimte te vergroten zoals de onroerend zaak belasting en het vervangen van nieuw beleid voor oud beleid. Op basis van bovenstaande en de input uit het debat met de raad hierover, gaan wij aan de slag met het opstellen van een sluitende meerjarenbegroting 2024.
Samen vooruit
We leven in een wereld waarin ontwikkelingen snel gaan en we elkaar nodig hebben om vooruit te komen. Met deze kadernota staan de (financiële) kaders op papier. Deze bieden de ruimte om tijdens de raadsbehandeling op 6 juli het goede gesprek te voeren over de keuzes en de mogelijkheden voor de toekomst. Zo zetten we gezamenlijk weer een belangrijke volgende stap in de ontwikkeling van onze mooie gemeente Land van Cuijk.