1. Inleiding | Kadernota 2023

Inleiding

Hierbij bieden wij u de kaderbrief 2023 voor de gemeente Land van Cuijk aan. Deze kaderbrief markeert de start van het begrotingsjaar 2023, het tweede begrotingsjaar van de gemeente Land van Cuijk.

Op weg naar de begroting 2023

2022 is een bijzonder jaar voor de gemeente Land van Cuijk. Het eerste jaar na de herindeling. Een periode die wordt gekenmerkt door het verder vormgeven van deze fusieorganisatie. Zowel door de afzonderlijke partijen in de raad, de raadsleden, het college

als de ambtelijke organisatie. De ervaring leert, vanuit andere herindelingen, dat het een paar jaar kan duren voordat de basis op orde is. Onze accountant formuleerde het als volgt: “Een pas heringedeelde gemeente is te vergelijken met een schip dat uit de haven is vertrokken in dichte mist. Gedurende de vaart zal de mist langzaam optrekken.” Onze gemeente is per 1 januari 2022 uit de haven vertrokken. De eerste mist is opgetrokken, maar het zal nog enkele jaren duren voordat het zicht volledig vrij is.

Basis op orde

De eerste jaren na een herindeling staan in het teken van ‘de basis op orde’. Op diverse gebieden moet de organisatie zich aanpassen aan de nieuwe situatie. Dit kost tijd. Vooral op het gebied van harmonisatie, capaciteit en beschikbare middelen.

Ondanks dat de realiteit zich kenmerkt door deze uitdagingen, is het belangrijk door te gaan en naar de toekomst te kijken. Met deze kaderbrief ontvangt u een overzicht van beleidsvoornemens, (bekende) bijbehorende uitvoeringsprogramma’s en al dan niet

verplichte activiteiten voor de komende jaren. Hierin zullen in de loop van het jaar richting begroting keuzes worden gemaakt in prioritering, fasering en uitvoering.

Van coalitieverklaring, raadsprogramma, kaderbrief naar begroting

Door het opstellen van de coalitieverklaring en het raadsprogramma is steeds meer zicht gekomen in de korte en lange termijndoelstellingen. Parallel hieraan, en aansluitend hierop, is door het college de kaderbrief 2023 opgesteld. Deze kaderbrief geeft inzicht in de beleidswensen, de kaders en uitgangspunten voor de begroting 2023 (financieel en niet

financieel). In een afzonderlijke raadsinformatiebrief informeren wij u over de ontwikkelingen van de meicirculaire 2022. Hiermee ontstaat inzicht in de beschikbare financiële ruimte in de komende jaren. Vervolgens stellen wij de begroting 2023 op

waarvoor de coalitieverklaring, het raadsprogramma, deze kaderbrief en de beschikbare middelen (tot en met de meicirculaire) als basis dienen.

In deze kaderbrief geven wij inzicht in de beleidswensen door twee van de drie zogenaamde “W-vragen”. Wat willen we bereiken en Wat gaan we daarvoor doen. De derde W (Wat gaat het kosten) wordt in de begroting 2023 toegevoegd op basis van de keuzes die de komende maanden worden gemaakt. De mogelijke gevolgen van de beleidskeuzes voor de bedrijfsvoering nemen we in de begroting 2023 mee.

De coalitieverklaring, het raadsprogramma en de kaderbrief worden gekenmerkt door een hoog ambitieniveau. Dit kan alleen worden gerealiseerd met voldoende capaciteit en middelen. In de begroting 2023 zal nader worden meegenomen op welke wijze hier invulling aan kan worden gegeven. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn de beschikbare middelen op basis van de meicirculaire en het capaciteitsvraagstuk, rekening houdend met mogelijke beperkingen die ontstaan door krapte op de arbeidsmarkt. Daarnaast wordt gekeken naar de gevolgen van de prijsstijgingen op de begroting en afgegeven projectkredieten.

Uitgangssituatie

De gemeente Land van Cuijk is gestart in een roerige en onzekere tijd. Een tijd die onder andere wordt gekenmerkt door de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne met daarbij de opvang van de Oekraïense vluchtelingen, krapte op de arbeidsmarkt en prijsstijgingen. Dit zijn ontwikkelingen die onze inwoners, onze ondernemers maar ook onze gemeente raken.

De gemeente Land van Cuijk wil een moderne gemeente zijn die tijdig anticipeert op behoeften van inwoners en ondernemers. Een bestuurlijk krachtige gemeente, die in staat is in te spelen op huidige en toekomstige zware opgaven. Een gemeente die financieel solide is en beschikt over een robuuste ambtelijke organisatie met een sterke positie op de

arbeidsmarkt. Waar specialisatie en professionalisering binnen de organisatie mogelijk zijn en het aantrekken van gekwalificeerd personeel gemakkelijker wordt. Een gemeente die zo een krachtige positie in de regio kan innemen en een betere partner

kan zijn voor andere gemeenten en maatschappelijke organisaties binnen regionale samenwerkingsverbanden.

De gemeente Land van Cuijk wil sterk inzetten op kernendemocratie, een participatiesamenleving. Dit houdt in dat de gemeente inwoners wil stimuleren in het maken van keuzes over de eigen leefomgeving en wil faciliteren bij de ontwikkeling hiervan. Dit

vraagt wat van het gedrag en de competenties van raadsleden, collegeleden en ambtenaren. Door de schaalvergroting kunnen we bouwen aan een moderne gemeentelijke organisatie waar deze competenties aanwezig zijn en deze werkwijze vanzelfsprekend is.

Dit alles vraagt om een heldere strategie, gezamenlijke keuzes en doorzettingsvermogen. En op basis daarvan een consequent meerjarig beleid, een ambitieus uitvoeringsprogramma met bijbehorende capaciteit en financiën. We gebruiken de coalitieverklaring en het raadsprogramma als basis en bestaande gemeentelijke beleidsdocumenten en regionale afspraken als uitgangspunt.

Specifieke thema's

In de Planning en Controlcyclus (P&C) geven we op structurele wijze aandacht aan een aantal bijzondere thema’s. Deze thema’s hebben een specifiek karakter vanwege de mogelijke beleidsmatige of financiële impact in relatie tot de mogelijke risico’s. Deze thema’s kunnen een gevolg zijn van maatschappelijke ontwikkelingen, de gevolgen van de herindeling of strategische keuzes. Voor deze thema’s nemen we in een afzonderlijke paragraaf de beleidsmatige verantwoording op (themaparagrafen). De financiële planning en verantwoording vindt plaats via de reguliere programmastructuur. In de begroting 2023 volgen we deze structuur in ieder geval voor de thema’s: kernendemocratie, opgaves in de gemeente Land van Cuijk, de gevolgen van Corona, Harmonisatie als gevolg van de herindeling, frictiekosten.