1. Lokale heffingen

In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn in artikel 10 een aantal eisen opgenomen waaraan deze paragraaf moet voldoen. Al deze eisen zijn in deze paragraaf opgenomen. Die eisen hebben tot doel meer transparantie in het besluitvormingsproces te bieden en daarmee een grotere betrokkenheid van alle belanghebbenden. Een ander doel is een betere vergelijkbaarheid van kosten en beleidsresultaten met andere gemeenten. Verder kan hiermee een versterkt inzicht in de financiële positie van de gemeenten worden bereikt. 

De beleidskaders, dus ook die op het terrein van de lokale heffingen, zijn opgenomen in de programma's. Kortheidshalve wordt hiernaar verwezen. De beleidsuitgangspunten met betrekking tot de kostendekking en de daaraan gekoppelde tariefstelling moeten op grond van de BBV in deze paragraaf zelf worden opgenomen. 

In deze paragraaf is inzichtelijk gemaakt, bij de berekening van tarieven van deze heffingen, die hoogstens kostendekkend mogen zijn, wordt geborgd dat de geraamde baten de ter zake geraamde lasten niet overschrijden. Voorts wordt vermeld wat de beleidsuitgangspunten zijn die ten grondslag liggen aan deze berekeningen en hoe deze uitgangspunten bij de tariefstelling zijn en worden gehanteerd. 
Hiervoor staan de heffingen die in onze gemeenten worden geheven. Deze zijn gebaseerd op de Gemeentewet en de Wet milieubeheer en verder uitgewerkt in de belastingverordeningen. In dit onderdeel gaan wij met name in op de rioolheffingen, de reinigingsheffingen, de graf- en begrafenisrechten/lijkbezorgingsrechten en de leges. Volgens de toelichting op de BBV moet voor deze heffingen de kostendekking inzichtelijk  worden gemaakt. De geraamde baten van deze heffingen mogen de ter zake geraamde lasten niet overschrijden. Anders gezegd: er mag geen “winst” worden gemaakt. Dat gebeurt ook niet. 

Bij het opstellen van de tarieven en de leges wordt gebruikt gemaakt van de handreikingen Kostenonderbouwing uitgebracht door de VNG en de BBV-notitie Overhead. Bij het inzichtelijk maken van de kostendekkendheid van riolering, afval en begraven dient een berekening te worden gemaakt op basis van de volgens BBV toe te rekenen overhead. 

Onroerende-zaakbelastingen

Onroerende-zaakbelastingen worden geheven van eigenaren van woningen en niet-woningen en van gebruikers van niet-woningen. De eigenaar/gebruiker op 1 januari van enig jaar is belastingplichtig voor het gehele jaar. Grondslag is de waarde van de onroerende zaak die is vastgesteld met een WOZ-beschikking. Voor het belastingjaar 2023 geldt de waarde van de onroerende zaak per 1 januari 2022.

Ten aanzien van de OZB is voor het belastingjaar 2023 geen (trendmatige) verhoging opgenomen en zijn de tarieven ook niet verhoogd met inflatiecorrectie.  Bij de berekening van de tarieven is rekening gehouden met de nieuwe WOZ-waarden. Uitgangspunt hierbij is: stijgt de waarde, dan daalt het tarief, waarna de geraamde opbrengst gelijk blijft.

Rioolheffing

De beleidsuitgangspunten (artikel 10, onderdeel c  van het BBV):

• Rioolheffing is een bestemmingsheffing.
• Met de rioolheffing kan de gemeente naast de zorg voor het riool tevens voorzieningen bekostigen op de zorg voor het hemelwater en grondwater.
• Deze zorgtaken zijn destijds opgenomen in de door de  vijf gemeenteraden vastgestelde verbrede gemeentelijke rioleringsplannen (VGRP's 2019-2023). 
• Via storting en aanwending van de gevormde voorziening kunnen de tarieven gelijkmatig worden ingezet.
• De VGRP's  2019-2023 zijn budgettair verwerkt in de taakvelden in de programmabegroting 2023.
• Beoordeeld is welke kosten van activiteiten toerekenbaar zijn en daarmee kunnen worden verhaald via de rioolheffing.
• De BTW en de overheadkosten zijn extra comptabel toegerekend.
• De raming van de baten is tot stand gekomen op basis van historische opbrengsten, de ontwikkeling van het aantal belastingplichtigen en de tarieven 2023.
• In 2023 bedraagt de kostendekkendheid op basis van de huidige tarieven 100% . 

Hieronder volgt nog een overzicht ten aanzien van de berekening van de kostendekkendheid  rioolheffing 2023. 

Overzicht in de begroting
Kosten taakveld (directe kosten + toerekenbare indirecte kosten -/- overhead -/- BTW)		8.397.218
Inkomsten taakveld excl. Heffingen (baatbelasting + huurinkomsten)		-17.947
Netto kosten taakveld			8.379.271
Toe te rekenen kosten:
Overhead (conform financiële verordening LvC 2022  Art. 13 lid 3)		1.398.675
BTW		454.665
			1.853.340
Totale kosten			10.232.612
Opbrengst heffingen + aanwending voorziening			-10.232.612
			0
Dekking			100%

Reinigingsheffingen

De beleidsuitgangspunten (artikel 10, onderdeel c  van het BBV):

• Reinigingsheffingen omvatten de afvalstoffenheffing en de reinigingsrechten.
• De afvalstoffenheffing wordt geheven voor het inzamelen  en verwerken van huishoudelijke afvalstoffen.
• Reinigingsrechten worden in rekening gebracht voor het op verzoek van  belanghebbende ophalen van bedrijfsafval  wat naar aard en omvang gelijkwaardig is  aan huishoudelijke afvalstoffen.
• Beoordeeld is welke kosten van activiteiten toerekenbaar zijn en daarmee kunnen worden verhaald via de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht.
• De raming van de baten is tot stand gekomen op basis van historische opbrengsten, de ontwikkeling van het aantal belastingplichtigen en de tarieven 2023.
• De  tarieven zijn voor 2023 niet verhoogd.  De kostendekkendheid bedraagt 92%.

Hieronder volgt nog een overzicht ten aanzien van de berekening van de kostendekkendheid  reinigingsheffingen 2023. 

Overzicht in de begroting
Kosten taakveld (directe kosten + toerekenbare indirecte kosten -/- overhead -/- BTW)			10.829.020
Inkomsten taakveld excl. Heffingen (Opbrengsten afvalfonds)			-2.145.223
Netto kosten taakveld				8.683.797
Toe te rekenen kosten:
Overhead (conform financiële verordening LvC 2022  Art. 13 lid 3)			494.532
BTW			2.063.708
				2.558.240
Totale kosten				11.242.037
Opbrengst heffingen				-10.307.237
				934.800
Dekking				92%

Graf- en begrafenisrechten / lijkbezorgingsrechten

De beleidsuitgangspunten (artikel 10, onderdeel c  van het BBV):

• De rechten worden geheven voor diensten die verband houden met het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen.
• Bij het streven naar een verbetering van de kostendekking wordt permanent beoordeeld of de tarieven in de pas blijven lopen met de regionale tarieven.
• Het aantal begravingen neemt af ten opzichte van het aantal crematies.
• Verhoging van de tarieven kan leiden tot nog minder begravingen.
• Beoordeeld is welke kosten van activiteiten toerekenbaar zijn en daarmee kunnen worden verhaald via de graf- en begrafenisrechten.
• De BTW is waar van toepassing extra comptabel toegerekend.
• De raming van de baten is tot stand gekomen door historische opbrengsten, de ontwikkeling van de aantallen en de tarieven.

Hieronder volgt nog een overzicht ten aanzien van de berekening van de kostendekkendheid graf- en begrafenisrechten 2023. 

Overzicht in de begroting
Kosten taakveld (directe kosten + toerekenbare indirecte kosten -/- overhead -/- BTW)			418.754
Netto kosten taakveld				418.754
Toe te rekenen kosten:
Overhead (conform financiële verordening LvC 2022  Art. 13 lid 3)			124.882
				124.882
Totale kosten				543.636
Opbrengst grafrechten				-288.069
				255.566
Dekking				53%

Leges

De beleidsuitgangspunten (artikel 10, onderdeel c van het BBV):

• De tarieven zijn vooral gebaseerd op historische ervaringscijfers waarbij de gemiddelde tijdsbesteding, indien meetbaar, de basis vormt.
• Voor de berekening van de directe en indirecte kosten (overhead) zijn dezelfde uitgangspunten gehanteerd zoals die bij de rioolheffing, reinigingsheffingen en de graf- en begrafenisrechten.
• Als het om heel geringe aantallen gaat is aansluiting gezocht bij landelijk gangbare tarieven.
• Gelet op het maatschappelijk belang en/of de aard van de instelling of vereniging heeft de raad besloten voor een aantal diensten vrijstelling te verlenen.
• Door de Rijksoverheid zijn wettelijke legestarieven voorgeschreven die daarmee qua tariefstelling niet beïnvloedbaar zijn door gemeentelijke kostenberekeningen.
• De Rijksoverheid hanteert voor rijbewijzen en reisdocumenten wettelijke maxima.
• De raming van de baten is een resultaat van de historische opbrengsten, de ontwikkeling van de aantallen en de tarieven.
• Voor de legesbaten omgevingsvergunningen is de raming gecompliceerder. Bij incidentele grote bouwprojecten kan toerekening van de bate aan het incidentele jaar tot schommelingen leiden. Mocht blijken dat er structureel (3 jaar) meer leges worden ontvangen dan geraamd dan zal dat – in relatie tot de kosten van het in behandeling nemen – eventueel moeten worden vertaald in lagere tarieven.

In deze paragraaf moet op grond van het BBV een overzicht van baten en lasten (2023) worden opgenomen per hoofdstuk van de tarieventabel. Ook dient voor zover mogelijk de kostendekking per hoofdstuk worden gepresenteerd. Zoals bekend beoordeelt de belastingrechter uitsluitend de kostendekking op het niveau van de totale legesopbrengsten (toets artikel 229b Gemeentewet).

 

Hieronder volgt een overzicht  van de gemiddelde lokale lastendruk in 2023 voor iedere eigenaar / bewoner  en huurder  van een gemiddelde woning in de gemeente Land van Cuijk onderscheiden naar een meerpersoons- of eenpersoonshuishouden.. Deze lasten bestaan uit de onroerendezaakbelastingen, de rioolheffingen en de afvalstoffenheffing.  Voor het belastingjaar 2023 zijn de tarieven van de hierboven genoemde heffingen ten opzichte van de tarieven 2022 niet verhoogd. De bedragen zijn naar beneden afgerond op hele euro's. 

Berekening belastingdruk per huishouden in euro's (afhankelijk van  definitieve besluitvorming)	2022	2023	Verschil 2022 met 2023
Eigenaar/bewoner (gemiddeld) Meerpersoonshuishouden	€	€	€
Onroerende-zaakbelasting (OZB)	357	357	0
Afvalstoffenheffing	214	214	0
Rioolheffing eigenaar	117	117	0
Rioolheffing gebruiker	125	125	0
Totaal	813	813	0
Ontwikkeling  gemiddelde woonlasten t.o.v. 2022			0%
Eigenaar/bewoner (gemiddeld) Eenpersoonshuishouden	€	€	€
Onroerende-zaakbelasting (OZB)	357	357	0
Afvalstoffenheffing	214	214	0
Rioolheffing eigenaar	117	117	0
Rioolheffing gebruiker	65	65	0
Totaal	753	753	0
Ontwikkeling gemiddelde woonlasten t.o.v. 2022			0%
Huurder (gemiddeld) Meerpersoonshuishouden	€	€	€
Afvalstoffenheffing	214	214	0
Rioolheffing gebruiker	125	125	0
Totaal	339	339	0
Ontwikkeling gemiddelde woonlasten			0%
Huurder (gemiddeld) Eenpersoonshuishouden	€	€	€
Afvalstoffenheffing	214	214	0
Rioolheffing gebruiker	65	65	0
Totaal	279	279	0
Ontwikkeling gemiddelde woonlasten			0%

De gemeente Land van Cuijk staat momenteel (2023) op de ranglijst van de gemiddelde woonlasten op plaats 105 van de 342 gemeenten waarbij nummer 1 de goedkoopste is.

Als een belastingplichtige over te weinig financiële middelen beschikt, kan kwijtschelding worden verleend. De kwijtscheldingsnormen in Land van Cuijk zijn zo ruim als wettelijk is toegestaan. Vermogensbestanddelen en onverantwoord bestedingsgedrag kunnen kwijtschelding in de weg staan. 

Het aanvragen van kwijtschelding is in veel gevallen eenvoudig. Dat kan desgewenst digitaal via het belastingloket van de gemeente met DigiD. Men hoeft dan geen uitgebreid inlichtingenformulier in te vullen en minder verplichte bijlagen mee te sturen. Voor de burger betekent dit dat zij veel minder gegevens hoeven te verstrekken.

De gemeente laat het Inlichtingenbureau een uitgebreide toets doen. Dit is een overheidsinstantie die daar helemaal voor is uitgerust. Het Inlichtingenbureau toetst of de aanvrager in aanmerking komt voor automatische kwijtschelding. Is dat niet het geval, dan ontvangt de gemeente zoveel mogelijk detailinformatie terug. Op die manier is de controle op rechtmatige verstrekking van kwijtschelding beter gewaarborgd. Als er een belemmering is om automatisch kwijtschelding te verlenen (bijvoorbeeld door vermogen of het bezit van meerdere motorvoertuigen), dan zal de aanvrager nadere informatie worden gevraagd.

Harmonisatie belastingverordeningen

Binnen twee jaar na datum herindeling moet (eventuele) harmonisatie van andere belastingverordeningen plaatsvinden. In 2023 zijn de hieronder genoemde (belasting)verordeningen geharmoniseerd dan wel samengevoegd tot  één verordening Land van Cuijk:

• verordening toeristenbelasting;
• Graf- en begrafenisrechten;
• kwijtschelding;
• Reclamebelasting.

Omgevingswet en leges 
De beoogde inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2023 is niet gehaald. De wijzigingen als gevolg van een eventuele inwerkingtreding van de wet  voor het heffen van leges voor bijvoorbeeld het afgeven van een omgevingsvergunning kon derhalve in 2023 derhalve nog achterwege blijven. De Omgevingswet is inmiddels met ingang van 1 januari 2024 inwerking getreden en de legesverordening 2024 is hierop aangepast..

Verruiming vermogensnorm kwijtschelding .
De Kamer nam de vorige kabinetsperiode een motie aan over het verruimen van de vermogensnorm bij kwijtschelding van de lokale belastingen, zodat mensen een kleine financiële buffer hebben. De minister van BZK heeft geregeld dat de vermogensnorm met maximaal € 2.000 werd opgehoogd. Hiervoor is op 16 september 2022 een nieuwe Regeling kwijtschelding belastingen medeoverheden vastgesteld.  Deze verruiming  is inmiddels opgenomen in de gemeentelijke verordening Kwijtschelding en werkt terug tot 1 januari 2022. 

Onderzoek naar eenvoudiger, sneller en beter waarderen van woningen 
Binnen de VNG loopt een meerjarig gemeentelijk samenwerkingstraject getiteld: Samen Organiseren. Daar wordt bekeken of processen die alle gemeenten uitvoeren eenvoudiger / sneller / beter kunnen worden uitgevoerd. De uitvoering van de Wet WOZ is zo’n proces. In dat kader is een project opgestart met de focus op het modelmatig waarderen van woningen. Het project wordt ondersteund door de VNG en gefinancierd vanuit het fonds GGU (Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering).  Binnen het project is een aantal pilots opgestart zoals Artificial Intelligence (Ai) in de Wet WOZ. Hebben Ai, locatiegegevens en Automated Valuation Models ons iets te bieden bij modelmatige waardebepaling van woningen?  Er loopt nog steeds een aantal experimenten waarin de computer via machine learning de waarde bepaalt op basis van bepaalde factoren. Die 'schaduwwaarderingen’ worden naast de traditionele modellen gelegd om te zien of er verschillen zijn. Uiteindelijk wil de Waarderingskamer er naartoe dat uitvoeringsorganisaties gebruikmaken van een aantal AI-modellen, waarmee de taxateur ondersteund kan worden.