‘Samen bouwen aan een duurzaam én vitaal Land van Cuijk’. In deze zin, afkomstig uit de Begroting 2023, staat de kern van wat we als gemeente willen zijn. Sinds het gemeentelijk samengaan, per 1 januari 2022, wordt hard gewerkt om deze doelstelling te bereiken.
De afgelopen twee jaar stonden in het teken van het opbouwen van de gemeentelijke organisatie en het (her)ijken en harmoniseren van beleid uit de vijf voormalige gemeenten. Er is enorm veel werk verzet. Ook inwoners en onze maatschappelijke partners leverden een belangrijke bijdrage aan het tot wasdom komen van onze gemeente. Steeds vaker merken we dat ‘de oude gemeente’ mentaal is losgelaten en dat er een Land-van-Cuijk-gevoel ontstaat. Onze organisatie groeit. Wij blijven investeren in dit proces want de dienstverlening kan altijd beter. Ook houden we aandacht voor de balans tussen onze ambities en de realisatiekracht.
Inmiddels hebben wij, indachtig de ambities in uw Raadsprogramma, ons gebogen over een langetermijnvisie op diverse beleidsterreinen. Uw wensen op het gebied van onder andere woningbouw, duurzaamheid, bereikbaarheid, klimaatbestendigheid, bestaanszekerheid en last but not least betrokkenheid (door inwoners), krijgen steeds meer concreet vorm in ontwikkelde en inmiddels door u bekrachtigde visies. We noemen hier als voorbeeld de cultuurnota en het onderwijshuisvestingsplan. Ander visies, zoals bijvoorbeeld de mobiliteitsvisie, de economische visie, de energievisie en een visie op de fysieke leefomgeving zijn in ontwikkeling en zullen wij binnen niet al te lange tijd aan u voorleggen.
Alle visies en plannen, tezamen met de aanpak van de overige opgaven, die voortvloeien uit uw Raadsprogramma, schetsen een gewenst toekomstbeeld.
Neem de fysieke leefomgeving. We willen voldoende betaalbare, comfortabele woningen hebben, afgestemd op de leeftijd van de bewoner, de samenstelling van het huishouden en andere persoonlijke (gezins)omstandigheden. Uitbreiding van het woningareaal moet de groei van het inwonertal kunnen opvangen en nieuwe en bestaande woningen willen we verduurzamen.
We willen niet alleen een goed bereikbaar Land van Cuijk; binnen onze gemeente zelf moeten afstanden gemakkelijk overbrugd kunnen worden met het voor dat doel meest geëigende, duurzame vervoermiddel. We willen dat onze boeren gezond en smakelijk voedsel kunnen produceren. Daarnaast zien we hen als goede rentmeesters die ook via natuurherstel en landschapsbeheer nieuwe bronnen van inkomsten aanboren. Klimaatadaptie en energietransitie zullen, naast het op peil brengen en houden van ons fysiek voorzieningenniveau, bijdragen aan een goed leefklimaat.
Het Land van Cuijk is qua oppervlakte een van de grotere gemeenten in Nederland. Qua landschap en natuur kan zij wedijveren met de meest aantrekkelijke, bekende toeristische bestemmingen in Nederland. Mede daarom willen wij verder inzetten op bevordering van recreatie en toerisme door verbetering en uitbreiding van de toeristisch-recreatieve infrastructuur en door promotie.
Binnen de fysieke leefomgeving gaan we werken volgens de Omgevingswet. Deze treedt in werking op 1 januari 2024. Deze nieuwe wet vraagt èn zorgt voor een samenhangende uitvoeringsaanpak bij de inrichting van de openbare ruimte, dus bij de uitvoering van de hiervoor omschreven visies en plannen. Daarbinnen krijgt burgerparticipatie, nog meer dan voorheen, een belangrijke rol. Maar binnen de Omgevingswet liggen ook belangrijke raakvlakken met diverse opgaven op het sociale vlak …….!
Want ook op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Participatiewet en de Jeugdwet wachten ons grote opgaven. We willen dat mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt geholpen worden met scholing of anderszins zodat zij weer aan de slag kunnen. Voor hen die om wat voor reden dan ook niet aan het werk kunnen, willen wij een voldoende financiële basis bieden. Een basis, niet gericht op òverleven maar prèttig leven, ook door deelname aan het maatschappelijk verkeer mogelijk te maken. Een goede gezondheid is het allerbeste wat een mens kan bezitten, zeker geldt dat voor onze jeugd. Die willen we alle zorg en ondersteuning bieden die nodig is om een goede start te krijgen. Maar meer in het algemeen willen we onze inwoners steunen bij mentale en fysieke gezondheidsvragen en hen tijdige en kwalitatief hoogstaande basiszorg leveren.
Zoals aangegeven bestond er ten tijde van de kadernota nog onduidelijkheid over de beschikbare middelen voor de begroting 2024, dit door de nog te verwerken mutaties uit de meicirculaire 2023, de resultaten uit de jaarrekening 2022 en de zomerrapportage 2023. In de tussenliggende periode is dit inzicht verkregen en kan de gemeente Land van Cuijk een structureel sluitende begroting presenteren voor de jaren 2024 en 2025. Voor de jaren 2026 en verder is er nog veel onzekerheid over de financiële ontwikkelingen vanuit de overheid. Vooralsnog volgen wij de afspraken die hierover in VNG verband zijn gemaakt om geen reactie te geven op deze ontwikkeling. Zodra er meer duidelijkheid komt zullen wij hier op gaan acteren. De gemeente Land van Cuijk heeft zich in de eerste twee jaren ontwikkeld tot een financieel gezonde gemeente. Met een positief sluitende begroting , de lage schuldquote en het ruime weerstandsvermogen hebben wij een gezonde financiële basis.
Tot slot. Een vitale gemeenschap wordt gevormd door inwoners die in omzien naar elkaar leven, werken en recreëren. Wij willen die gemeenschapszin bevorderen door verenigingen en clubs financieel te ondersteunen. We willen sport en cultuur bieden. Daar waar inwoners al dan niet in tijdelijk georganiseerd verband een (buurt)project willen opzetten, willen wij hen niet alleen financieel maar ook met advies bijstaan. We willen inwoners nog meer mee laten praten en beslissen over projecten, met name die direct in hun eigen leefomgeving spelen. Alleen sámen kunnen we deze jonge gemeente verder vorm geven en kan het wenkend perspectief dat nu nog geduldig vastligt in alle visies en plannen, werkelijkheid worden. Die fase breekt nu aan. Deze Begroting 2024 is feitelijk een eerste financiële vertaling daarvan. We zijn als nieuwe gemeente nu bijna twee jaar op weg. De uitvoering van uw Raadsprogramma komt op stoom. Het wordt tijd om de eerste vruchten te gaan plukken.